एजेन्सी । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ) का अनुसार वयस्कले दैनिक ५ ग्रामभन्दा बढी नुन खानु हुँदैन तर धेरै नुन खाँदा स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पर्न सक्छ । नुन बिना खानाको स्वाद बिग्रन्छ । यसमा सोडियम र पोटासियम दुवै पाइन्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुन्छ ।
सोडियमले शरीरमा पानीको सही मात्रा कायम राख्न मद्दत गर्दछ र सबै अंगहरूमा अक्सिजन र अन्य पोषक तत्वहरू पुर्याउन मद्दत गर्दछ । यस कारण, भास्कुलर स्वास्थ्य र स्नायु प्रणाली मा ऊर्जा छ । यसको मतलब धेरै नुन खानुपर्छ भन्ने होइन ।
नुनमा निश्चित मात्रा हुन्छ, त्यो भन्दा बढी खानु हानिकारक हुन सक्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले सन् २०३० सम्ममा मानिसको खानामा ३० प्रतिशत नुन घटाउने लक्ष्यमा पनि काम गरिरहेको छ ।
यो समयमै नगरिए आगामी सात वर्षमा नुनका कारण हुने रोगका कारण करिब ७० लाख मानिसको ज्यान जान सक्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । यस्तो अवस्थामा प्रश्न उठ्छ कि मानिसले कति नुन खाने ? के हरेक उमेरमा फरक फरक मात्रामा नुन खानुपर्छ ?
कति नुन खानु खतरनाक ?
डब्लूएचओका अनुसार विश्वका अधिकांश मानिसले आवश्यकताभन्दा बढी अर्थात् दैनिक १०.८ ग्राम नुन उपभोग गर्छन्, जुन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ । यसले विभिन्न घातक रोगहरूको जोखिम बढाउँछ ।
धेरै नुनको सेवनले कपाल झर्ने, मृगौला सुन्निने, पानीको मात्रा बढ्ने, शरीरमा पानी जम्ने, हड्डी कमजोर हुने, हृदयाघात, पक्षाघात, उच्च रक्तचाप र मस्तिष्कघातजस्ता खतरनाक रोग लाग्न सक्छ ।
स्वस्थ व्यक्तिले कति नुन खानुपर्छ ?
आहारविज्ञ र स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार स्वस्थ व्यक्तिले दैनिक ५ ग्राम अर्थात एक चम्चा नुन खानुपर्छ । पाँच ग्राम नुनबाट प्राप्त हुने सोडियम एक दिनमा २।३ ग्रामभन्दा बढी लिनु हुँदैन ।
कुन उमेरमा कति नुन खानुपर्छ ?
०–६ महिनाको बच्चा– स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार ६ महिनापछि बालबालिकालाई अचानक नुन भएको खानेकुरा खुवाउनु हुँदैन । बच्चाको खानामा न्यूनतम नुन मात्र हाल्नु पर्छ ।
६ महिनादेखि १ वर्षसम्म – ६ महिनाको उमेरपछि बालबालिकालाई क्रमशः नुन खुवाउनुपर्छ । बच्चालाई एक वर्षको नभएसम्म एक ग्राम नुन मात्र खुवाउनुपर्छ भन्ने कुरामा ध्यान दिनुपर्छ ।
१ वर्षदेखि ३ वर्षसम्म– स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार १ देखि ३ वर्षसम्मका बालबालिकालाई हरेक दिन दुई ग्राम नुन खुवाउन सकिन्छ ।
४ देखि १० वर्षको उमेरसम्म – बच्चा चार वर्षको भएपछि, उसको नुन सेवन बढाउनुपर्छ । उनलाई १० वर्षको उमेरसम्म ३ ग्रामसम्म नुन दिन सकिन्छ ।
१० वर्षभन्दा माथिको उमेर – १० वर्षभन्दा माथिका व्यक्तिले दैनिक ५ ग्राम नुन खानुपर्ने स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् । यो यो भन्दा बढी हानिकारक हुन सक्छ ।
