पवन भण्डारी
अत्तरिया, १७ साउन÷ कैलालीको गोदावरी नगरपालिका वडा नं. ५ मा रहेको मुक्तकमैया शिबिरका करिब २ सय जनाले तीनवटा सार्बजनि शौचालय प्रयोग गर्दै आएका छन् । शिबिरमा मानीसहरुको संख्या धेरै र सार्बजनिक सौचालय ३ ओटा मात्र हुदा त्यहाँका नागरिक हरु खुल्ल्ला दिशा गर्न बाध्य छन ।
गेटा मेडिकल कलेजको जमिनमा २०५८ साल देखि बसोबास गर्दै आएका मुक्त कमैयाहरुका करिब ३७ ओटा घरधुरी रहेका छन ।
शिबीर भित्र स्थानीय निकायले ३ ओटा सौचालय निर्माण गरेको छ । तर ३ ओटा सार्बजनिक सौचालयमा सौच गर्न सुकुम्बासी टोलका नागरिकहरुले घण्टौं कुर्नु पर्ने बाध्यता रहेको छ । सुदुरपश्चिम प्रदेशको स्थाई राजधानी समेत घोषणा भईसकेको उक्त नगरपालीका भित्रका नागरिकहरुको यो पिडामा न त प्रदेश सरकारले केहि सहयोग गरेको छ न त स्थानीय तहले नै केहि गर्न सकेको छ ।
सौचालयमा लाईन लाग्नु पर्ने भएपछि उक्त सिबीरका नागरिकहरु खुल्ला ठाँउमा सौच गर्न बाध्य बनेका छन । कैलाली जिल्ला खुला दिसामुक्त घोषणा भएको दुई वर्ष बितिसकेको छ । कागजमा मात्र सिमीत बनेको खुल्ला दिसा मुक्त जिल्लालाई कमैया सिबिरले गिज्याई रहेको भएपनि स्थानीय सरकार र प्रदेश सरकार मुकदर्शक बनेको छ ।
स्थानीय तहले निर्माण गरेका ३ ओटा सार्बजनिक शौचालयमा सौच गर्न लाईन लाग्नु पर्ने बाध्यता भएपछि सिबीरमा धेरैले जसो नागरिकहरु खुल्ला रुपमा सौच गर्न बाध्य भएको स्थानीयहरु बताउछन ।
स्थानीय निकायको चुनावमा भोट माग्न बिभिन्न एजेन्डा लिएर सिबिर छिर्ने नेताहरु चुनाव जितेर गईसके पछि फर्केर कहिलै पनि सिबिरमा नआएको स्थानीय रतरानी देबि चौधरीले बताईन ।
उनले भनिन चुनावमा खानेपानी, बिजुली,सौचालय, र बस्ती भित्र रोडको समेत ब्यावस्था गर्छु भन्दै भोट मागेर गएका नेता अहिले सिबिर लाई फर्केर हेर्दैनन । कहिले काहि सिबिरका बिभिन्न कुराहरु समस्याहरु लिएर गएपछि बिभिन्न बहाना बनाउदै फर्काउने गरेको उनले गुनाँसो गरिन ।
गोदावरी नगरपालिका वडा नं. ५ मा निर्माणाधीन गेटा मेडिकल कलेजको जमिन रहेको सो स्थानमा मुक्तकमैया बस्दै आएका छन् । मेडिकल कलेजको जमिनमा बसेका मुक्तकमैयाको स्थायी व्यवस्थापन नभएकै कारण सेवा सुविधाबाट पनि वञ्चित हुनुपरेको गोदावरी नगरपालिका वडा नं. ५ का अध्यक्ष कर्णसिंह बोहराले बताए ।
उनीहरुको स्थायी बसोबासका लागि जिल्ला प्रशासनसँग पटक–पटक आग्रह गरिए पनि कहि कतै बाट समेत सुविधा दिन नसकिएको उनले बताए । करिब २० बर्ष देखि उक्त क्षेत्रमा बस्दै आएका मुक्त कमैया सिबिरमा अहिले सम्म खानेपानी र बिद्युतको समेत पहुच पुग्न सकेको छैन ।
नेपाल सरकारले कमैयाबाट मुक्त गरेको भएपनि आफुहरु लाई काग लाई बेल पाक्यो न हर्ष न बिस्मात बनेको स्थानीयले बताएका छन । कमैया मुक्त गरेको भन्ने सुनेको भएपनि आफु लाई सरकारले केहि गर्न नसकेको र आफुहरुले मुक्त भएको अनुभूत गर्न नपायको मुक्त कमैया सिबिरका नागरिक हरुको गुनाँसो छ ।
